Dental implantlar diş eksikliklerinde, kaybedilen diş ya da dişleri yerine koymak için çene kemiğine yerleştirilen titanyum veya zirkonyum gibi biyolojik uyumluluğu yüksek materyallerden elde edilen, çoğunlukla vida formunda yapay köklerdir. Çene kemiğine operasyonla yerleştirilen bu yapay kökler 2-4 ay içerisinde kemiğe kaynarlar ve üzerine diş yapımına hazır hale gelirler. Tek bir diş eksikliğinde yapılan implant üzerine tek bir kaplama ile diş eksikliği giderilebilirken, çoklu diş eksikliklerinde köprü şeklinde sabit protezler yapılabilmekte veya tamamen dişsiz kişilerde yine yapılacak implant sayısına göre sabit porselen protezler ya da takıp çıkarılabilen hareketli protezler bu implantlara tutturulacak şekilde yapılabilirler. İmplantlar günümüzde artık diş hekimliğinin vazgeçilmez bir uygulamasıdır. Toplum içerisinde bilinirliği artık çok yükselmiş olan implantlar , vida diş, vidalı diş, çakma diş, yapay kök veya implantat olarak bilinirler.

Günümüzde çeşitli nedenlerle diş kaybına uğrayan hastalar, kaybettikleri dişin yerine hemen implant yaptırabilmektedirler. Daha önceden kaybedilmiş diş ya da dişleri olan hastalar, hatta ağzında hiç diş kalmamış hastalar dahi implantlar yaptırarak kaybettikleri estetik ve çiğneme becerilerini tekrar kazanabilirler.

Diş eksikliği olan, çeşitli nedenlerle dental implantlara ihtiyaç duyan ergenliğe ulaşmış her yaştan birey, implant operasyonuna engel teşkil edecek bir tıbbi durumu yoksa implant yaptırabilir.

Çoklu diş eksikliklerinde her eksik dişin yerine bir implant yapmak şart değildir. Diş eksikliğinin miktarına göre yapılacak implantların üzerine protezler köprü şeklinde yapılabilirler. Tam dişsiz kişilerde dahi bazen 4 adet implant ile tüm bir çenedeki dişlerin tamamı yerine konulabilir.

İmplant ameliyatı yapılacak cerrahi işlemin zorluk derecesine göre 15 dakikadan birkaç saate kadar sürebilmektedir. Yerleştirilen implantın iyileşerek, üzerine protez yapılacak duruma gelmesi, genellikle üst çenede 3 ay, alt çenede 2 ay sürer. Bunun nedeni her iki çenenin kemik yapılarının farklı olmalarıdır. Ayrıca, kemik tozları, kemik greftleri yerleştirme gibi bazı ilave cerrahi müdahalelerin varlığında bu süre uzayabilir. İyileşme tamamlandığında ise protezin yapımı ve takılması, protezin çeşidine göre birkaç gün ila 1-2 hafta içerisinde tamamlanır.

İmplant, ameliyatı olacak kişi için ağrısız, acısız bir işlemdir. Bazı komplike durumlarda operasyonu yapan ekip için ameliyatı yapmanın zorlukları olabilir. Tecrübeli ve donanımlı bir ekip bilgi ve becerisiyle bu zorlukları kolayca aşabilecekken,  yeteri kadar bilgi ve tecrübesi olmayan veya ekipmanı yetersiz bir hekim ve dolayısıyla hasta için bu süreç bazen sıkıntılara neden olabilir.

İmplant operasyonu lokal anestezi altında yapıldığından kişi operasyon sırasında hiç acı duymaz.  Operasyon sonrasında ise hemen akabinde başlanacak ağrı kesicilerle meydana gelebilecek hafif ağrıların önüne geçilmiş olur. Rahat ve sakin mizaçlı kişilerde operasyon süreci çok daha konforlu geçmekte buna karşın korku ve tedirginlik kişiye implant operasyonundan daha fazla sıkıntı verir. İmplant yaptıran kişiler çok büyük ölçüde beklediklerinden daha kolay bir süreç yaşadıklarını söylerler.

Ülkemizde Diş hekimliği diploması olan her diş hekiminin implant yapma yetkisi vardır. Diş hekimliği fakültelerinde, hekimlere implantın ne olduğu öğretilir, implant ameliyatı yapmak öğretilmez. Temel diş hekimliği eğitiminin ardından ilgili Ana Bilim Dallarında uzmanlık eğitimi alan hekimler implant yapmayı öğrenirler.

İmplant eksik dişleri gidermek, estetik ve çiğneme etkinliğini tekrar kazandırmak için uygulandığından, protez uzmanlığı alanını ilgilendirir, ancak implant cerrahi bir işlemdir ve en ideali bir protez uzmanı ile bir çene cerrahının birlikte çalışmasıdır. Protez uzmanı, muayene sonucunda, implant gerektirecek bölgeleri üzerlerine yapılacak protezin gereksinimlerine göre belirler ve beklentilerini çene cerrahına iletir. İki hekim röntgen üstünde vakayı değerlendirip, tedavi planlamasını yaparlar. Özellikle çoklu implant ameliyatlarında ideal olan ameliyata birlikte girmeleridir. Böylelikle implantı yerleştirecek olan çene cerrahisi uzmanı ve üzerine protez yapacak olan protez uzmanı ekip halinde çalışarak en mükemmel sonuca ulaşabilirler.

Yerleştirilen implantın iyileşerek, üzerine protez yapılacak duruma gelmesi, genellikle üst çenede 3 ay, alt çenede 2 ay sürer. Bunun nedeni her iki çenenin kemik yapılarının farklı olmalarıdır. Ayrıca, kemik tozları, kemik greftleri yerleştirme gibi bazı ilave cerrahi müdahalelerin varlığında bu süre uzayabilir. İyileşme tamamlandığında ise protezin yapımı ve takılması, protezin çeşidine göre birkaç gün ila 1-2 hafta içerisinde tamamlanır.

İmplant operasyonlarından sonraki ilk hafta en önemli süreçtir. Başta antibiyotik olmak üzere, verilecek ilaçlar düzenli olarak kullanılmalıdır.  İlk birkaç saat yeme içme yapılmaz. Sonraki iki gün özellikle sıcaktan kaçınmak gerekir.  Olası şişliği minimum seviyede tutmak için buz kompresi yapılır. Bu süre zarfında çorba gibi sıcak yemekler, çay kahve gibi sıcak içecekler iyi gelmeyecektir. İlk gece, yüksek yastıkta, baş yüksekte kalacak şekilde yatılması da şişlik oluşmasını azaltacaktır. Dikişler 7-10 günden önce alınmayacağından, bu süre zarfında bölgeye zarar verecek sert gıdalardan kaçınılır ve sert fırçalama yapılmaz.

İmplant yaptıran kişiler bu yapay köklerin ömür boyu ağızda kalmasını beklerler, bu düşünce kısmen doğru olsa da bilinmesi gereken basitçe bir diş implantının ömrü aslında sağlıklı bir dişimiz kadar olacaktır. Yani diş çürüğü ya da dişeti hastalığından kaybettiğimiz dişlerimiz olabileceği gibi, implant çevresinde de dişeti hastalığı olabilmektedir. Nasıl dişlerimizi korumak adına günlük bakımlar yaparak dişlerimizi sağlıklı tutabiliyorsak, diş implantına da bu özen gösterilmeli ve başta ağız hijyeni olmak üzere doktorunuzun kontrolünde implantımıza da iyi bakmalıyız. İyi yapılmış implantlar bu hususlar dikkate alındığında ömür boyu işlev görebilirler.

İmplant yaptırmak isteyen bireyin genel sağlık durumunda operasyon geçirmesine engel teşkil edecek durumlar olabilir. Bu durum genellikle kontrol altına alınamamış kalp hastalığı, şeker hastalığı, aşırı yüksek tansyon hastalığı gibi durumlarda meydana gelir. Bu gibi durumlarda kişinin hastalığı ile ilgili doktoru ile iletişimde olunur ve bazı durumlarda kişinin implant yaptırmasına izin verilmeyebilir. Bu durumlar aslında implant ile ilgili değil, kişinin herhangi bir operasyon geçirmesine olan engellerdir.

Bunun dışında bazı durumlarda implant yapılmak istenen bölgedeki kemik miktarı o bölgeye implant yapılması için yeterli olmayabilir. Böyle durumlarda bazı ilave cerrahi işlemlerle bölgedeki kemik miktarı arttırılarak implant yapılabilir ancak bu gibi durumlarda tedavi süresi uzatacaktır.

Çene kemiğine operasyonla yerleştirilen implantlar (yapay kökler) 2-4 ay içerisinde kemiğe kaynarlar ve üzerine protez diş yapımına hazır hale gelirler.

Eksik dişleri tamamlamakta eskiden kullanılan köprü tipi protezlerde, boşluğun önündeki ve arkasındaki dişler kesilerek protez yapılabilirken, implant tedavisi komşu dişlerden bağımsızdır ve bu dişlerde herhangi bir müdahale gerektirmez. Oldukça güvenilir ve kullanım açısından konforludurlar. Hiç dişi olmayan bireylerde dahi kullanılan protezler bu implantlardan dayanak aldırılarak çok daha kullanışlı hale getirilebilirler.

Henüz ergenliğe ulaşmamış bireyler haricinde her yaşta bireye implant uygulaması yapılabilir.

Bazı durumlarda özellikle de tek implant vakalarında dişeti, sadece implantın çapı kadar, kemiğe ulaşacak şekilde, silindirik olarak çıkarılır ve implant buradan hiç dikişe gerek kalmayacak şekilde yerleştirilir.

Günümüzde çeşitli nedenlerle diş kaybına uğrayan hastalar,  kaybettikleri dişin yerine hemen implant yaptırabilmektedirler. Daha önceden kaybedilmiş diş ya da dişleri olan hastalar,  hatta ağzında hiç diş kalmamış hastalar dahi implantlar yaptırarak kaybettikleri estetik ve çiğneme becerilerini tekrar kazanabilirler.

İmplant operasyonu kemik üzerinde çalışmayı gerektirdiğinden, iyileşme sürecinde şişlikler ve morluklar olabilir. Bu kişiden kişiye farklılık gösterse de, iyileşmenin bir parçasıdır. Yine de alınabilecek bazı önlemlerle şişme ve morluk en aza indirgenebilir.  Özellikle buz kompresi ve bazı durumlarda, bazı ilaçlarla, şişlik, hiç olmayacak kadar veya minimum seviyede tutulabilir.

Toplum içerisinde böyle söylentilere rastlansa da hiçbir bilimsel araştırmada böyle bir sonuca rastlanmamıştır. Yapılan araştırmaların tamamı implant tedavisinin güvenilirliğini ispatlar niteliktedir.

Günümüzde yüzlerce marka ve modelde implant mevcuttur. İmplantlarda kullanılan materyal çeşitleri büyük ölçüde benzerlik gösterirler ve temelde aynıdırlar. Fakat yine de bilinirliği yüksek ve başarısını kanıtlamış markaları tercih etmek faydalı olacaktır. Burada önemli olan, implantın modelinin, hekim tarafından hastanın durumuna göre en doğru şekilde seçilmesidir.

Dental implantlar biyolojik uyumluluğu en yüksek olan titanyum veya zirkonyum gibi materyallerden yapılırlar. Kemik yapısıyla mükemmel uyumluluk gösterirler, fakat bazı komplikasyonlar sonucu, bazı implantlar kemiğe kaynamayarak başarısız olabilirler. Sonuç olarak implant tedavisinde başarı oranı %98 lerin üzerindedir.

Sigara içmek implantın başarısını düşürebilir. Özellikle çok sigara içenlerde başarısızlık ihtimalinin içmeyenlere göre 2-3 kat kadar fazla olduğu tespit edilmiştir.

Bir diş kaybedildiğinde bölgedeki kemik zaman içerisinde yavaş yavaş eriyecektir. İmplant yapımıyla bölge tekrar aktif hale geleceğinden erime büyük ölçüde önlemiş olur. Eksilen bir dişe komşu olan dişler, boşluğa doğru yatma eğiliminde olabilir, boşluğun karşısındaki dişler ise boşluğa doğru uzayabilirler. Bu yüzden kaybedilen dişin yerine implant ne kadar erken yerleştirilebilirse o denli iyi olacaktır.

Sadece takılıp çıkarılabilen tam protezlerde, bazen 2 veya 4 implant yapılarak kişinin memnun olduğu protezde bazı uyumlamalar yapılarak kullanılmaya devam edilebilir.

Bir diş kaybedildiğinde bölgedeki kemik zaman içerisinde yavaş yavaş eriyecektir. İmplant yapımıyla bölge tekrar aktif hale geleceğinden erime büyük ölçüde önlemiş olur. Eksilen bir dişe komşu olan dişler, boşluğa doğru yatma eğiliminde olabilir, boşluğun karşısındaki dişler ise boşluğa doğru uzayabilirler. Bu yüzden kaybedilen dişin yerine implant ne kadar erken yerleştirilebilirse o denli iyi olacaktır.

İmplant tedavisi diş eksikliğini gidermede en iyi seçenek olsa da bazen kişinin kendi isteği doğrultusunda veya implant yapılamayan durumlarda alternatif yollar aranır. Bu yollar aslında implantın gelişmesinden önceki klasik yöntemlerdir. Bir ya da birkaç diş eksikliği köprü protezleriyle de başarıyla tedavi edilebilmekte iken, çoklu veya tam diş eksikliklerinde hareketli protezlerle çiğneme etkinliği ve diş estetiği sağlanabilmektedir.